تاریخچه خانه مشروطه (Constitution house) - هامی دنیا بیر یانا منیم تبریزیم بیر یانا
خانه مشروطه
بنای تاریخی خانه مشروطه ، بامعماری دوره قاجار ، درمحله قدیمی راسته کوچه و در ضلع غربی مجموعه بازار تبریز واقع شده است . مالک نخستین آن حاج مهدی کوزه کنانی ( معروف به ابوالمله ) از شیفتگان حریت وآزادی بود .این خانه بعد از به توپ بستن مجلس در سال 1287 ه.ش مرکز تجمع جمعی از برجسته ترین چهره های مشروطه درآذربایجان بوده و در جنگهای 11 ماهه تبریز علیه نیروهای دولتی ، ستاد فرماندهی و محل تشکیل جلسات مجاهدین مشروطه به شمار میرفت.تصمیم مهم وانقلابی پائین آوردن پرچمهای سفید تسلیم در مقابل قوای محمد علی شاه قاجار در همین خانه گرفته شده است.بنا با قسمت الحاقی آن در زمینی به مساحت 1300 مترمربع و با دو طبقه اندرونی وبیرونی حاصل ذوق هنرمندانه معمار تبریزی بنام ((حاج ولی معمار)) است که سالها در روسیه ساکن بود و پس از بازگشت به تبریز در سال 1247 ه.ش آنرا بنا نهاد. ویِژگیهای خاص معماری دوره قاجار،تزئینات چشمگیر،به کارگیری نورگیر زیبا و چشم نواز موسوم به کلاه فرنگی با ستونها و سرستونهای گچبری ، پنجره های ارسی ، درهای منبت کاری شده در اتاق اصلی موسوم به ((طنبی)) و غلام گردش دور راه پله،هر کدام به نوعی ذوق و هنر ایرانی را به نمایش گذاشته و آنرا به یک نمونه منحصر بفرد تبدیل کرده است.بنا به لحاظ اهمیت تاریخی در سال 1354 ه.ش به شماره 1171 در فهرست آثارملی به ثبت رسیده و در سال 1367 ه.ش توسط سازمان میراث فرهنگی کشور خریداری شده است.اقدامات مرمتی آن نیز پس از تملک به مرحله اجرا درآمده وسعی شده است به الگوهای معماری-تاریخی توجه کافی شود.ازسال 1375 ه.ش پس ازمرمت و تجهیز تالار اصلی و اتاقهای گوشواره با بنمایش گذاشتن اسناد و مدرکی از دوران پر فرازو نشیب انقلاب مشروطه به عنوان موزه آغازبه کارنموده است ازمهمترین اموال ارائه شده در آن میتوان از فرش مشروطه،اسلحه کمری ستارخان،لوازم شخصی سران انقلاب و دیگر اسناد و مدارک اهدایی مرتبط با انقلاب نام برد.